เนื้อหาของเรื่องจินดามณีนั้นเป็นแบบการเรียนการสอนพื้นฐานด้านอักขรวิทยา และการประพันธ์บทร้อยกรองประเภทต่างๆ พื้นฐานด้านอักขรวิทยา เช่น อักษรศัพท์ ว่าด้วยคำศัพท์ที่มักเขียนผิด ความหมายของศัพท์ที่ยืมมาจากภาษาบาลี-สันสกฤต และเขมร ตัวอย่างคำที่ใช้ ส, ศ, ษ ตัวอย่างคำที่ใช้ไม้ม้วน ไม้มลาย เป็นต้น ด้านบทประพันธ์ร้อยกรอง ได้อธิบายโคลง ฉันท์ กาพย์ กลอนประเภทต่างๆ รวมทั้งยกตัวอย่างฉันทลักษณ์นั้นๆ ประกอบด้วย
เริ่มด้วยบทไหว้ครู จากนั้นกล่าวถึงโคลงกระทู้ 4 และโคลงกระทู้ 8 เรื่องการสั่งสอน เช่น การประพฤติตามจารีต ทำความดี ละเว้นความชั่ว กตัญญูรู้คุณคน อย่าหูเบา ต้องมีจิตใจหนักแน่น เป็นต้น แทรกด้วยเรื่องโหราศาสตร์เช่น การปลูกเรือน การดูเสา การดูฤกษ์ยาม และตำรายาสำหรับรักษาโรคต่างๆ
ตำราเรียนภาษาบาลี กล่าวถึงการเรียกชื่อตัวเลข เช่น 1 คือ ปถม 2 คือ ทุติย เป็นต้น กล่าวถึงวิภัตติแปดหมู่ มีตารางการแจกวิภัตติปัจจัย ซึ่งเป็นการเปลี่ยนแปลงรูปคำในประโยค เพื่อแสดงเพศ พจน์ การก บุรุษ กาล วาจก มาลา ฯลฯ
