ใบลานมี 2 ขนาด สันนิษฐานว่าน่าจะคละจากผูกอื่นปนกัน ทะเบียนของหอจดหมายเหตุสาธารณสุขแห่งชาติ คือ (23) สบ. 23.1.4/37 นายทองอ่อน สิทธิไกรพงษ์ได้มอบให้หอจดหมายเหตุสาธารณสุขแห่งชาติเก็บรักษา
พิธีกรรมนี้เกิดจากความเชื่อว่าเจ้าแม่โพสพตกใจขวัญหนืดอนที่ชาวนานวดข้าว ต้องใช้วัวควายย่ำฟ่อนข้าวเพื่อให้เมล็ดข้าวเปลือกหลุดออกจากรวงข้าว หรือใช้ไม้พันกับฟ้อนข้าวแล้วฟาดลงไปบนลานข้าว เพื่อให้เมล็ดข้าวหลุดจากรวง ซึ่งเป็นการกระทำที่ทารุณต่อขวัญข้าว ฉะนั้นจึงต้องทำพิธีเรียกขวัญข้าวให้กลับมาอยู่กับเมล็ดข้าว หรือเพื่อเป็นการขอขมาเจ้าแม่โพสพ และร้องขอวิงวอนให้มาอยู่คุ้มครองเมล็ดข้าวเปลือกในยุ้งข้าวต่อไป คำสู่ขวัญบางสำนวนอาจจะกล่าวถึงเทพยดา ให้ช่วยมาคุ้มครองให้ข้าวในยุ้งเพิ่มพูนทวีขึ้นก็มี การกำหนดวันพิธี ไม่เคร่งครัดนัก แต่ชาวอีสานมีความเชื่อว่า วันอาทิตย์เป็นวันเกิดของเจ้าแม่โพสพ จึงมักจะประกอบพิธีทำขวัญยุ้งข้าวหรือ บุญข้าวขึ้นเล้า ในวันอาทิตย์ ส่วนสถานที่ทำพิธีนั้นมักจะทำที่ลานหน้ายุ้งฉางหรือในฉางข้าว ทะเบียนของหอจดหมายเหตุสาธารณสุขแห่งชาติ คือ (23) สบ. 23.1.4/36 นายทองอ่อน สิทธิไกรพงษ์ได้มอบให้หอจดหมายเหตุสาธารณสุขแห่งชาติเก็บรักษา ข้อมูลอ้างอิง “ข้าวขึ้นเล้า, บุญ.” สารานุกรมวัฒนธรรมไทย ภาคอีสาน เล่ม 2. กรุงเทพฯ: มูลนิธิสารานุกรมวัฒนธรรมไทย ธนาคารไทยพาณิชย์, 2542: 502-503.
ตำรายากล่าวถึงสัดส่วนยาในการรักษาโรคต่างๆ เช่น ยาแก้ไข้เหนือ ยาแก้ไข้จุกเสียด ยาแก้ไข้สันนิบาต ยาแก้บิด ยาพ่นแก้คลั่ง ยาจุดกาฬ ยามหาคงคา ยาแก้สิงคลี เป็นต้น
วรรณคดีไม่ทราบชื่อเรื่อง ขึ้นต้นด้วยบทไหว้ครูของนายทอง และมีตัวละครชื่อ ขรัวสา และเณรจัน
กล่าวถึงเรื่องดำเนินพระราม เทพจร ราหูจร และยันต์ต่างๆ เช่น กรเทพพระรำลึก ยันต์ตรีนิสิงเห ยันต์ลงผาประเจียด เป็นต้น
หน้าต้นเป็นเรื่องเกี่ยวกับไสยศาสตร์ ยันต์ และคาถาต่างๆ เช่น คาถาเสกน้ำมัน คาถาเสกนกคุ้ม ฯลฯ หน้าปลายเป็นเรื่องเวชศาสตร์ เช่น การนวดสลักเพชร แก้ลมอัมพฤกษ์ ยาแก้กาฬจับหัวใจ เป็นต้น
สมุดไทยดำ กล่าวถึง ยันต์และคาถากำกับ เช่น ยันต์แก้คุณไสย ยันต์ประจำทิศต่างๆ เป็นต้น
ตำราไสยศาสตร์ กล่าวถึงคาถาต่างๆ เช่น คาถาเสกน้ำมัน คาถาเสกสีผึ้ง และภาพยันต์ หมายเหตุ หน้าปลายเขียนกลับหัว
สมุดไทยดำฉบับนี้ชำรุด ขาดหายไปบางส่วน เนื้อเรื่องไม่ปะติดปะต่อกันนัก อีกทั้งในหน้าปลายลายเส้นอักษรค่อนข้างจาง ทำให้อ่านยาก แต่ตัวอักษรสวย โดยสมุดไทยดำเป็นวรรณคดี ประเภทร้อยกรอง กล่าวถึง วิเซียและคุณหญิงใหญ่ผู้เป็นภรรยา กำลังปรับทุกข์กันเรื่องลูกชายไปฉุดคร่าหญิงสาว หมายเหตุ สมุดไทยฉบับนี้สันนิษฐานว่า เป็นฉบับเดียวกับ BKK001-003 วรรณคดี โดยฉบับนี้จะเป็นส่วนท้ายของหน้าต้น และมีเขียนกำกับว่าเป็นหน้าปลายด้วย
