เอกสารโบราณ

เส้นตัวอักษร : หมึกดำ

พบผลลัพธ์ทั้งหมด 372 รายการ (42 หน้า)

PBI001-010 ตำรายา

ตำราโหราศาสตร์ , ตำราเวชศาสตร์
สมุดไทยขาว , โรค , สมุนไพร , ไข้ , ความเจ็บป่วย , ต้อตาแมว , ต้อเกล็ดกะดี่ , ต้อลำไย , ต้อ , ต้อก้นหอย , ยานัตถุ์ต้อลม , ยานัตถุ์ชมพูลอย , ยาสุมแก้ต้อมอดทั้งปวง , ไข้ออกฝี , ยากระทุ้งฝี , ยาดับพิษฝี , ยาแก้ต้อ , ยาแก้เสลด , ยาเขียวใหญ่ , ยาแก้คุณ

สมุดไทยขาวเขียนด้วยอักษรไทย ภาษาไทย ลายมือข้างค่อนข้างหวัด เนื้อหากล่าวถึง การรักษาโรคต่าง ๆ เช่น ตำรารักษาโรคเกี่ยวกับตาและฝี เช่น ต้อตาแมว ต้อเกล็ดกะดี่ ต้อลำไย ต้อเตด ต้อแดท ต้อก้นหอย ยานัตถุ์ต้อลม ยานัตถุ์ชมพูลอย ยาสุมแก้ต้อมอดทั้งปวง ไข้ออกฝี ยากระทุ้งฝี ยาดับพิษฝี ยาแก้ต้อ ยาแก้เสลด ยาเขียวใหญ่ ยาแก้คุณ ยาแก้เส้น ยาหืดมองคร่อ ยาแก้ฝีภายใน ยาแก้สันนิบาตเลือดดีเดือด ยาแก้ลม ยาลมเทพจร เป็นต้น นอกจากตำรายาแล้วยังกล่าวถึงตำราโหราศาสตร์ สำหรับดูฤกษ์ยามอีกด้วย

หมายเหตุ : ในส่วนของหน้าปลายมีการหมุนหน้าสมุดไทยใหม่ เพื่อให้ผู้ใช้งานอ่านเอกสารและสามารถเรียงเนื้อหาให้ง่ายและสะดวกขึ้น

NPT004-024 สมุดภาพไตรภูมิโลกวินิจฉัย

ตำนาน
นครปฐม , ตลาดน้ำ , พิพิธภัณฑ์พื้นบ้าน , แม่น้ำนครชัยศรี , ตำนาน

วรรณคดีเรื่องนี้มีชื่อเรียกหลายชื่อ เช่น เตภูมิกถา ไตรภูมิกถา ไตรภูมิวินิจฉยกถา ไตรภูมิโลกวินิจฉัย ไตรโลกวินิจฉยกถา และไตรภูมิฉบับหลวง เป็นต้น ปัจจุบันในวงการวรรณคดีเรียกว่า ไตรภูมิโลกวินิจฉยกถา เพื่อให้ต่างจากไตรภูมิกถาฉบับพญาลิไท ช่วงเวลาที่มีการแต่งไตรภูมิโลกวินิจฉยกถาขึ้นนั้นยังไม่พบไตรภูมิกถาฉบับพญาลิไท ทั้งสองฉบับมีเนื้อความคล้ายกัน แต่ไตรภูมิโลกวินิจฉยกถามีความละเอียดมากกว่า ไตรภูมิโลกวินิจฉยกถามุ่งจะอธิบายพระพุทธคุณในส่วนที่ได้ชื่อว่า “โลกวิทู” ซึ่งหมายถึงการรู้โลกของพระพุทธองค์ ได้แก่ สังขารโลก สัตตโลก และโอกาสโลก โดยแสดงละเอียดเฉพาะส่วนที่เรียกว่า โอกาสโลก ซึ่งได้แก่แผ่นดิน จักรวาลเป็นที่อยู่อาศัยของสัตว์โลกทั้งปวง รวมถึงดวงอาทิตย์ดวงจันทร์เนื้อความของไตรภูมิโลกวินิจฉยกถา แบ่งออกเป็น 8 ภาค คือ โอกาสวินาสโลกกถา โอกาสสัณฐาหนโลกกถา นิริยโลกกถา เปตโลกกถา ติรัจฉานโลกกถา มนุสสโลกกถา เทวโลกกถา พรหมโลกกถา สภาพเอกสารชำรุดมากเหลือเพียงเล็กน้อยในส่วนที่เป็นภาพวาดเท่านั้น

BKK001-031 ตำราฝีดาษและแผนเดือน

ตำราเวชศาสตร์
วัดหนัง , วัดหนังราชวรวิหาร , พิพิธภัณฑ์วัดหนัง , สมุดไทย , เอกสารโบราณ , ฝี , ฝีดาษ , ไข้ทรพิษ , ไข้หัว , แผนเดือน , แผนเส้น , ภาพคน , คน , ตำแหน่งโรค , ยันต์

ตำรายาเรื่องฝีดาษ โรคฝีดาษ มีหลายชื่อเรียก เช่น ไข้ทรพิษ ไข้หัว เป็นต้น หน้าต้นมีข้อความว่า “ตำราแผนเดื้อน ม˝อพูมสางไว้ยในพระศาสนา ให้ยสืบดสบุตรไปคางหน้า ขอให้ท้นศาตะหนาพระษีรอาร พระนี้ภารอย่าแคล้วเลย ณบ้ตไจโยโหตุ ฯ” ทำให้ทราบว่านอกจากตำราฝีดาษแล้วยังมีตำราแผนเดือนของหมอพูมและภาพรูปคนพร้อมตำแหน่งที่เกิดฝี ชื่อเรียกฝี และความอันตรายของฝีชนิดนั้น ส่วนหน้าปลายหน้าหลัง 3 หน้าสุดท้ายเขียนกลับหัว

คาถาต่างๆ

NPT004-054 คาถาหัวใจต่างๆ

ตำราไสยศาสตร์
คาถา , ไสยศาสตร์ , ธาตุ , หัวใจ , โองการมหาเถรตำแย , คุณไสย , พิธีตีแถลง , วัดลำพญา , นครปฐม

คาถาหัวใจ หรือ หัวใจพระคาถา เป็นบทย่อของพระคาถาซึ่งถอดออกมาเป็นคำสั้น ๆ เพื่อให้จดจำได้รวดเร็วแต่ยังคงความหมายและความศักดิ์สิทธิ์ไว้เช่นเดิม คาถาหัวใจที่ปรากฏในสมุดไทย อาทิ หัวใจพระมหาชนก หัวใจพระเพชร หัวใจพระสุวรรณสาม หัวใจตรีนิสิงเห หัวใจพระเตมีย์ หัวใจงู หัวใจคน เป็นต้น นอกจากคาถาที่กล่าวถึงไปแล้วนั้น ยังมีคาถาหัวใจที่กล่าวถึงนอกเหนือจากคาถาหัวใจ 108 อีกด้วย เช่น หัวใจนภา หัวใจมงคล เป็นต้น การตั้งพิธีตีแถลงหรือแสลงก็ได้ ผู้ปริวรรตเข้าใจว่าเป็นพิธีที่ตั้งขึ้นเพื่อปัดพิษร้าย คุณไสยต่างๆ ให้ออกจากจากร่างกายของคน และโองการมหาเถรตำแย

NPT010-016 ตำราคาถา และตำรายา

ตำราไสยศาสตร์ , ตำราเวชศาสตร์
ยันต์ , คาถา , ยา , ไสยศาสตร์ , เวชศาสตร์ , สมุนไพร

สมุดไทยเรื่อง NPT010-016 ตำราคาถาและตำรายา ฉบับวัดสำโรง จ.นครปฐม เป็นสมุดไทยขาวตัวอักษรขอมไทย, ไทย ภาษาบาลีและภาษาไทย เขียนด้วยเส้นหมึกสีดำ ลายมือที่ปรากฏในสมุดไทยมี ๒ ลายมือแตกต่างอย่างเห็นได้ชัด ลายมือแรกเขียนตัวอักษรขอมไทยได้บรรจง สวยงาม ส่วนลายมือที่สองค่อนข้างหวัด สันนิษฐานว่าในหน้าต้นที่เขียนเกี่ยวกับเรื่องตำราคาถานั้นถูกเขียนขึ้นมาก่อนซึ่งไม่ได้เขียนจนหมดฉบับ จากนั้นถูกนำไปเขียนเรื่องตำรายาภายหลัง สมุดไทยขาวฉบับนี้ไม่ครบฉบับ หน้าต้นและหน้าปลายขาดหายไปเป็นที่น่าเสียดายมาก บางตำแหน่งมีรอยน้ำซึมทำให้ตัวอักษรลบเลือนไปเล็กน้อย หน้าต้นกล่าวถึง คาถาปถมํ คือ การอุบัติของพระเจ้าทั้ง ๕ พระองค์ การบำเพ็ญบารมีจนถึงสูญนิพพาน คาถาต่างๆ ทั้งคาถาเมตตามหายนิยม คาถาอยู่ยงคงกระพัน คาถาต่อกระดูก เป็นต้น หน้าปลายเป็นตำรายา กล่าวถึง คัมภีร์โรคนิทาน เป็นชื่อของคัมภีร์ที่ว่าด้วยเหตุและสมุฏฐานของโรค โรคที่เกิดจากธาตุทั้งสี่พิการ (ปฐวีธาตุ อาโปธาตุ เตโชธาตุ อาโปธาตุ) และสูตรยารักษาโรคนั้นๆ เช่น อาโปพิการ ร่างกายขาวซีด ง่วงซึม รักษาด้วย เจตมูลเพลิงแดง ๑ ลูกผักชี ๑ เปลือกมูกมัน ๑ ก็ทำเป็นผงละเอียดละลายน้ำร้อนกินแก้โรค เป็นต้น

BKK001-016 ตำรายาและยันต์

ตำราไสยศาสตร์ , ตำราเวชศาสตร์
วัดหนัง , วัดหนังราชวรวิหาร , พิพิธภัณฑ์วัดหนัง , สมุดไทย , เอกสารโบราณ , สมุนไพร , ยันต์ , โองการพระอินสอน

หน้าต้นเป็นตำรายาระบุชื่อเจ้าของว่า ตาอินสอน อยู่สุงเมืองละคอน กล่าวถึงยาต่างๆ อาทิ โองการพระอินสอน ยาถ่ายเลือด ฯลฯ และลายไทยวาดด้วยดินสอ ส่วนหน้าปลายเป็นภาพยันต์ หมายเหตุ ต้นฉบับภาพยันต์กลับหัว

NPT008-003 ตำราพระอาทิตย์

ตำราดาราศาสตร์ , ตำนาน
วัดเทียนดัด , นครปฐม , สมุดไทย , ตำรา , ราศี , พระอาทิตย์

หน้าสุดท้าย เขียนด้วยลายมือปัจจุบัน ความว่า “ตำรานี้เป็นตำราเก่าของปู่ย่าตายายของตระกูล...(ตัวอักษรถูกขีดทับ) เท่า ซึ่งประจำอยู่วัดเทียนดัด อ.สามพราน จ.นครปฐม ซึ่งทางวัดได้รวบรวมไว้จากกุฏิเก่าแก่ในวัดเทียนดัด 18 กรกฎาคม 2511”

RBR002-0686 ตำราพรหมชาติ

ตำราโหราศาสตร์
ลงสี , คน , ภาพวาด , วัดคงคาราม , พิพิธภัณฑ์พื้นบ้านวัดคงคาราม , เอกสารตัวเขียน , เอกสารโบราณ , สมุดไทย , มอญ , บาลี , ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร(องค์การมหาชน) , ฐานข้อมูลเอกสารโบราณฯ , ศมส

สมุดไทยขาว บันทึกด้วยอักษรไทย ภาษาไทย ภาพวาดรูปคนลงสีสวยงาม แต่สภาพเอกสารไม่ครบฉบับ หน้าต้นและหน้าปลายบางส่วนขาดหายไป และมีรอยขาดแหว่งชำรุดเล็กน้อย เนื้อหาเกี่ยวกับพรหมชาติ การทำนายดวงชะตาวันเดือนปีเกิดทั้งผู้ชายผู้หญิงที่เกิดในวันเดือนปีดังกล่าว

BKK001-051 ตำรายันต์ต่าง ๆ

ตำราไสยศาสตร์
วัดหนัง , วัดหนังราชวรวิหาร , พิพิธภัณฑ์วัดหนัง , สมุดไทย , เอกสารโบราณ , หลวงปู่เอี่อม , ยันต์ , คาถา , ภาพ , คาถาเสกยันต์

สมุดไทยขาว สภาพไม่สมบูรณ์นัก มีร่องรอยแมลงกัดแทะ แต่เนื้อหาบางส่วนยังอ่านได้ เนื้อหาอยู่ในหมวดไสยศาสตร์ มีภาพยันต์และคาถาต่างๆ เช่น ยันต์พระวินัย คาถาเสกยันต์ ยันต์ถอนรูป ยันต์พระเจ้า 5 พระองค์ ยันต์ลงผ้าประเจียด ยันต์พระกาฬ ปั้นเทียน และโองการมหาเถรตำแย เป็นต้น