เอกสารตัวเขียน

ภาษา : ไทย

พบผลลัพธ์ทั้งหมด 1,182 รายการ (132 หน้า)

BKK001-031 ตำราฝีดาษและแผนเดือน

ตำราเวชศาสตร์
วัดหนัง , วัดหนังราชวรวิหาร , พิพิธภัณฑ์วัดหนัง , สมุดไทย , เอกสารโบราณ , ฝี , ฝีดาษ , ไข้ทรพิษ , ไข้หัว , แผนเดือน , แผนเส้น , ภาพคน , คน , ตำแหน่งโรค , ยันต์

ตำรายาเรื่องฝีดาษ โรคฝีดาษ มีหลายชื่อเรียก เช่น ไข้ทรพิษ ไข้หัว เป็นต้น หน้าต้นมีข้อความว่า “ตำราแผนเดื้อน ม˝อพูมสางไว้ยในพระศาสนา ให้ยสืบดสบุตรไปคางหน้า ขอให้ท้นศาตะหนาพระษีรอาร พระนี้ภารอย่าแคล้วเลย ณบ้ตไจโยโหตุ ฯ” ทำให้ทราบว่านอกจากตำราฝีดาษแล้วยังมีตำราแผนเดือนของหมอพูมและภาพรูปคนพร้อมตำแหน่งที่เกิดฝี ชื่อเรียกฝี และความอันตรายของฝีชนิดนั้น ส่วนหน้าปลายหน้าหลัง 3 หน้าสุดท้ายเขียนกลับหัว

NPT010-016 ตำราคาถา และตำรายา

ตำราไสยศาสตร์ , ตำราเวชศาสตร์
ยันต์ , คาถา , ยา , ไสยศาสตร์ , เวชศาสตร์ , สมุนไพร

สมุดไทยเรื่อง NPT010-016 ตำราคาถาและตำรายา ฉบับวัดสำโรง จ.นครปฐม เป็นสมุดไทยขาวตัวอักษรขอมไทย, ไทย ภาษาบาลีและภาษาไทย เขียนด้วยเส้นหมึกสีดำ ลายมือที่ปรากฏในสมุดไทยมี ๒ ลายมือแตกต่างอย่างเห็นได้ชัด ลายมือแรกเขียนตัวอักษรขอมไทยได้บรรจง สวยงาม ส่วนลายมือที่สองค่อนข้างหวัด สันนิษฐานว่าในหน้าต้นที่เขียนเกี่ยวกับเรื่องตำราคาถานั้นถูกเขียนขึ้นมาก่อนซึ่งไม่ได้เขียนจนหมดฉบับ จากนั้นถูกนำไปเขียนเรื่องตำรายาภายหลัง สมุดไทยขาวฉบับนี้ไม่ครบฉบับ หน้าต้นและหน้าปลายขาดหายไปเป็นที่น่าเสียดายมาก บางตำแหน่งมีรอยน้ำซึมทำให้ตัวอักษรลบเลือนไปเล็กน้อย หน้าต้นกล่าวถึง คาถาปถมํ คือ การอุบัติของพระเจ้าทั้ง ๕ พระองค์ การบำเพ็ญบารมีจนถึงสูญนิพพาน คาถาต่างๆ ทั้งคาถาเมตตามหายนิยม คาถาอยู่ยงคงกระพัน คาถาต่อกระดูก เป็นต้น หน้าปลายเป็นตำรายา กล่าวถึง คัมภีร์โรคนิทาน เป็นชื่อของคัมภีร์ที่ว่าด้วยเหตุและสมุฏฐานของโรค โรคที่เกิดจากธาตุทั้งสี่พิการ (ปฐวีธาตุ อาโปธาตุ เตโชธาตุ อาโปธาตุ) และสูตรยารักษาโรคนั้นๆ เช่น อาโปพิการ ร่างกายขาวซีด ง่วงซึม รักษาด้วย เจตมูลเพลิงแดง ๑ ลูกผักชี ๑ เปลือกมูกมัน ๑ ก็ทำเป็นผงละเอียดละลายน้ำร้อนกินแก้โรค เป็นต้น

BKK001-016 ตำรายาและยันต์

ตำราไสยศาสตร์ , ตำราเวชศาสตร์
วัดหนัง , วัดหนังราชวรวิหาร , พิพิธภัณฑ์วัดหนัง , สมุดไทย , เอกสารโบราณ , สมุนไพร , ยันต์ , โองการพระอินสอน

หน้าต้นเป็นตำรายาระบุชื่อเจ้าของว่า ตาอินสอน อยู่สุงเมืองละคอน กล่าวถึงยาต่างๆ อาทิ โองการพระอินสอน ยาถ่ายเลือด ฯลฯ และลายไทยวาดด้วยดินสอ ส่วนหน้าปลายเป็นภาพยันต์ หมายเหตุ ต้นฉบับภาพยันต์กลับหัว

NPT005-004 สุภาษิตสอนสตรี

วรรณคดี
วัดบางช้างใต้ , วรรณคดี , สอนหญิง , คำสอน , สุนทรภู่

สุภาษิตสอนสตรีนี้เดิมเรียกกันว่า “สุภาษิตสอนหญิง” หรือ “สุภาษิตไทย” สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอกรมพระยาดำรงราชานุภาพทรงอธิบายว่า “สุนทรภู่เห็นจะแต่งเมื่อราวระหว่างปี พ.ศ. 2340-2383 ในเวลา เมื่อกลับสึกออกมาเป็นคฤหัสถ์ แล้วต้องตกยากจนถึงลอยเรืออยู่ พิเคราะห์ตามสำนวนดูเหมือนหนังสือเรื่องนี้สุนทรภู่แต่งขายเป็นสุภาษิตสอนสตรีสามัญทั่วไป ความไม่บ่งว่าแต่งให้ผู้หนึ่งผู้ใดโดยเฉพาะ ต้นฉบับเดิมที่หอพระสมุดฯ ได้มาเรียกว่า สุภาษิตไทย เป็นคำสมมติผู้อื่น ดูเหมือนผู้สมมติจะไม่รู้ว่าเป็นกลอนของสุนทรภู่ด้วยซ้ำไป ถ้อยคำในต้นฉบับก็วิปลาสคลาดเคลื่อน ต้องซ่อมแซมในหอพระสมุดฯ หลายแห่ง แต่นับว่าแต่งดีน่าอ่าน” (กรมศิลปากร, ประชุมสุภาษิตสอนหญิง, เอดัน เพรส โพรดักส์ จำกัด, 2555, 159.)

RBR002-0686 ตำราพรหมชาติ

ตำราโหราศาสตร์
ลงสี , คน , ภาพวาด , วัดคงคาราม , พิพิธภัณฑ์พื้นบ้านวัดคงคาราม , เอกสารตัวเขียน , เอกสารโบราณ , สมุดไทย , มอญ , บาลี , ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร(องค์การมหาชน) , ฐานข้อมูลเอกสารโบราณฯ , ศมส

สมุดไทยขาว บันทึกด้วยอักษรไทย ภาษาไทย ภาพวาดรูปคนลงสีสวยงาม แต่สภาพเอกสารไม่ครบฉบับ หน้าต้นและหน้าปลายบางส่วนขาดหายไป และมีรอยขาดแหว่งชำรุดเล็กน้อย เนื้อหาเกี่ยวกับพรหมชาติ การทำนายดวงชะตาวันเดือนปีเกิดทั้งผู้ชายผู้หญิงที่เกิดในวันเดือนปีดังกล่าว

PBI001-001 คัมภีร์มุตคาต ว่าด้วยโรค 32 ประการ

ตำราเวชศาสตร์
วัดโคก , เพชรบุรี , โรค , โรคของบุรุษ , มุกกิต , มุกคาต , ชำรั่ว , ไส้เลื่อน , ไส้ด้วน , ไส้ลาม , ปวดเบา , ฝี , ปัตคาต

เอกสารโบราณเป็นคัมภีร์ใบลานขนาดสั้นเกี่ยวกับตำราเวชศาสตร์ ขึ้นต้นด้วยคาถาบาลี อักษรขอมไทย ภาษาบาลี จากนั้นกล่าวถึงโรคต่าง ๆ 32 ประการ อาการและสมุนไพร มีแทรกข้อความว่า “ตำรายาหุงเลกเปนทองเปนเงินเปนเลกยูคางนากรอบเลกอันไดยเปนเลก ๒ อันนันเปนเลกยาวิเสดนักแล ฯ“

BKK001-034 วรรณคดี

วรรณคดี
วัดหนัง , วัดหนังราชวรวิหาร , พิพิธภัณฑ์วัดหนัง , สมุดไทย , เอกสารโบราณ , วรรณคดี , อักษรศาสตร์

วรรณคดีไม่ทราบชื่อเรื่อง ไม่ครบฉบับ แต่ลายมือที่เขียนค่อนข้างสวย

RBR007-025 ตำรายาแก้ซาง

ตำราเวชศาสตร์
วัดบางกระ , ราชบุรี , เอกสารโบราณ , ตำรายา , เวชศาสตร์ , สมุนไพร , รักษาโรค , ยาซาง , ซาง , ทราง , ไข้

สมุดไทยขาวเรื่อง ตำรายา รักษาอาการต่าง ๆ เช่น ยาแก้ท้องขึ้น ยาแก้ขี้มิออก ยาแก้ปวดท้อง ยาแก้ตานซาง ยาขี้เหม็นเน่า ยาแก้ไส้เดือร ยาแก้ทอ้งขึ้น ยาปางเด็ก ยาแดง ยาเสมอหนักทอง ยาแก้เชื่อม ยาอมรฤกทารา ยาแก้พิษฝีดาด ยาประซาง เป็นต้น

RBR007-024 ตำราเลขเจ็ดตัว

ตำราโหราศาสตร์
วัดบางกระ , ราชบุรี , เอกสารโบราณ , โหราศาสตร์ , ตำราดูดวง , การทำนาย

ตำราเลข 7 ตัว เป็นตำราโหราศาสตร์สำหรับพยากรณ์ และทำนายทายทักเจ้าของดวงชาตา ว่าชายหญิงผู้ใดเกิดวันใดมีโชคลาภ หรือเหมาะสมกับการงานอาชีพใด หมายเหตุ หน้าปลายเป็นหน้าว่าง